Martzillak erromatarren garaiko jatorri ezezagunak ditu. Nafarroako Erriberako udalerria da, historiaz eta tradizioz betetakoa. 2.800 biztanletik gora ditu eta leku pribilegiatuan dago, paisaia, fauna, flora eta komunikazio bikainei erreparatuta.
Martzillara bidaiatzea landa-eremura egindako joan-etorri oso batez gozatzea da. Hartu osatuta herriko landetxeetako batean, gozatu herriko gastronomiaz, ezagutu bere kultura eta tradizioak, ezagutu bertako jendearen adeitasuna, bere historia ikasi eta energiaz bete bere inguru naturaletan barrena.
Herriaren epizentroa
Udalerriaren erdigunean dagoen gaztelu ikaragarria da Martzillaren bizitza sozial eta kulturalaren ardatza. XV. mendeko eraikin gotikoa, maltzurkeria eta balio handiko istorioa gordetzen duena. Ana de Velasco andereak gaztelua Gaztelako tropetatik defendatu eta salbatu zuen, 1516an Cisneros kardinalak Nafarroako gotorleku guztiak suntsitzeko agindua eman zuenean.
Martzillako gaztelua 2008 eta 2012 artean zaharberritu zuten, eta gaur egun hainbat udal bulego ditu. Gotorlekuak bisita gidatuak egiteko aukera ematen du, eta, horri esker, udalerriaren panoramika ikus daiteke dorre almenadunetatik.
Balio handiko natura- eta paisaia-ondarea
Aragoi ibaiko urek zeharkatuta, herri honek edertasun eta balio natural handiko ibar-basoak, baso mediterraneoak eta ibaiertzeko basoak, estepako eremuak eta lur-labarrak ditu. Inguruneak flora eta fauna aberatsa ditu, eta oso eskuragarri ditu hainbat jarduera, besteak beste: mendi-ibiliak, BTT, piraguismoa edo hegaztien behaketa.
Pasealeku eta ibilbide ugari daude gaiturik, aisialdirako guneak eta turismo aktibo eta familiarrerako askari egokiak. Bisitatu, ahaztu gabe, Alamos erreka-zuloa eta Monticoko begiratokia.
Kultura eta usadioak
Martzillak, urtean zehar, ekitaldi eta jai ugari ospatzen ditu, bertako jendearen izaera ireki eta atseginaren adierazle. Horien artean, Aste Santua baino 40 egun lehenago ospatzen diren inauteriak nabarmentzen dira. Gazteen jaiak; apirileko azken asteburuan ospatzen dira. San Bartolomeren omenezko herriko jaiak; abuztuaren 23tik 30era bitartean ospatzen dira. Eta urrian 3 egunez egiten diren azokak. Azken honetan, egun handia 12a da, Martzilla Zaldiaren hiriburu nagusi bihurtzen den eguna. Animalia horren inguruko jarduera eta ekitaldi ugarik milaka bisitari jasotzen dituzte; Nafarroako hainbat lekutatik eta inguruko probintzietatik etortzen dira bertara.
FAQ
- Kokapen estrategikoa Nafarroako Erriberako gunerik interesgarrienak bisitatzeko.
- Oso ondo komunikatuta dago, Iruñea eta Tutera lotzen dituen autobidearen bidez.
- Esaten dute Martzillako gazteluan denbora luzez gorde zela Cid Campeadorren Tizona ezpata.
- Gotorlekua bisitatzeko, aldez aurretik deitu behar da, astelehenetik ostiralera, 948 713 545 telefono-zenbakira deituta, 9:30etik 14:30era bitartean. Bisita gidatuak larunbat, igande eta jaiegunetan izaten dira, 12:00etan.
- Martzillako gazteluaren kondaira Ana Murugarrenek zuzendutako “La Dama Guerrera” (“Dama gerlaria") filmean kontatzen da
- Pluko Ama Birjinaren baseliza edo Agustindar Errekoletoen komentua dira bisita daitezkeen beste monumentu interesgarri batzuk.
- Ostalaritza-eskaintza zabala, bai herrigunean, bai inguruetan.
- Udalerrian bertan ostatu hartzeko aukera.
- Aukera dago, halaber, herrian bertan natura betean jarduerak kontratatzeko.
